www.wikidata.de-de.nina.az
Die Liste der romischen Kaiser der Antike enthalt alle Kaiser des Romischen Reiches von Augustus der 27 v Chr den Prinzipat begrundete bis Herakleios dessen Herrschaftszeit 610 641 ab 613 gemeinsam mit Konstantin III die spateste fur das Ende der Antike in Betracht kommende Epochengrenze ist Manche Forscher setzen fruhere Endpunkte fur die antike Kaiserzeit etwa nach Theodosius I 395 Romulus Augustulus 476 Justinian I 565 oder Maurikios 602 Augustus gilt als erster romischer Kaiser Die romische Kaiserzeit wird traditionell in zwei Perioden gegliedert in die Zeit des Prinzipats einschliesslich der Reichskrise des 3 Jahrhunderts und in die Spatantike ab etwa 284 die fruher auch als Dominat bezeichnet wurde Die Liste uberschneidet sich seit der Alleinherrschaft Konstantins I 324 337 fur etwa drei Jahrhunderte mit der Liste der byzantinischen Kaiser Staatsrechtlich besteht kein Unterschied zwischen dem Romischen und dem Byzantinischen Reich denn als byzantinisch bezeichnet erst die neuzeitliche Forschung die griechisch gepragte Grossmacht die im Lauf der Spatantike und des beginnenden Fruhmittelalters aus dem Ostromischen Reich hervorging Das deutsche Wort Kaiser und das russische Zar leiten sich von Gaius Iulius Caesar her der in der Endphase der Romischen Republik zum Diktator aufstieg und dessen Cognomen Caesar von seinem Erben Augustus und dessen Nachfolgern ubernommen wurde Inhaltsverzeichnis 1 Erlauterungen 2 Liste der romischen Kaiser 2 1 Fruhe und hohe Kaiserzeit Prinzipat 2 2 Reichskrise des 3 Jahrhunderts 2 3 Spatantike 3 Nachfolgestaaten 4 Siehe auch 5 Literatur 6 WeblinksErlauterungen BearbeitenDie nachstehende Liste fuhrt die Kaiser mit ihrem Portrat vorrangig zeitgenossische Busten oder Munzen ihren im deutschen Sprachraum ublicherweise verwendeten Namen ihre vollstandigen Namen und Titulaturen soweit bekannt oder erschliessbar ihre Regierungszeiten und unter Anmerkungen etwaige Besonderheiten auf Bei ostromischen Kaisern wird der lateinischen Namensversion der Vorzug gegeben auch wenn es sich um originar griechische Namen handelt Beispiele Anastasius statt Anastasios Zeno statt Zenon Der griechische Name wird nur dann verwendet wenn die entsprechende lateinische Version im Deutschen ungebrauchlich ist Beispiel Maurikios statt Mauricius Weiss hinterlegt VERSAL gesetzt und fett sind die legitim herrschenden Kaiser Augusti Beispiel AUGUSTUS in Kapitalchen nur nominell nicht de facto gleichrangige Mitregenten seit Verus Die Fettung entfallt in folgenden Fallen nicht durchgangig bzw nicht reichsweit anerkannte Kaiser und deren Mitregenten Beispiele MAXENTIUS MAGNUS MAXIMUS und Victor Kaiser des Imperium Galliarum die nach der Reichsteilung von 395 im Westen ohne Zustimmung des ostromischen senior Augustus erhobenen Kaiser Beispiel JOHANNES Gegenkaiser die zeitweise den legitimen Herrscher verdrangten sofern sie der herrschenden Dynastie entstammten und ihre Herrschaft vom romischen oder byzantinischen Senat anerkannt war Beispiel BASILISCUS In der Spalte Vollstandiger Name und Titulatur aufgefuhrt werden der Name vor Adoption oder Herrschaftsantritt kursiv ggf der Titel als Caesar bzw Thronfolger die als Augustus zuletzt gefuhrte Titulatur nomen imperatoris Elemente der offiziellen Kerntitulatur stehen in Kapitalchen fett nur bei Hauptkaisern und hier nur die durchgangig uberlieferten Titelbestandteile kursiv nicht durchgangig bzw nicht reichsweit anerkannt Elemente der Filiation republikanische Funktionstitel und Triumphaltitel sind in Kleinkapitalchen gesetzt die Triumphaltitel wurden oft nicht alle gleichzeitig getragen auch die Reihenfolge variiert in den Quellen in Klammern evtl nur inoffiziell bzw erschlossen Aufgefuhrt werden i d R nur Begriffe der Selbstbezeichnung der Kaiser in der ausfuhrlichsten bekannten Titulatur Sofern keine urkundliche Selbstbezeichnung uberliefert ist wird die auf den Munzen wiedergegebene Titulatur herangezogen Im Einzelfall sind numismatisch oder epigraphisch belegte Epitheta in Klammern erganzt Beispiel perpetuus erscheint in der Spatantike regelmassig auf den Reichsmunzen anstelle des in Urkunden ublichen semper Nicht einbezogen ist die Anredeform dominus noster da sie kein Bestandteil der offiziellen Selbstbezeichnung war Die Regierungszeit gilt fur die Amtszeit als Augustus bzw bei Hauptkaisern fur die Zeit der Alleinherrschaft bei Usurpatoren und Thronpratendenten fur den Zeitraum des Herrschaftsanspruchs In der Spalte Anmerkungen werden Unterkaiser bzw designierte Thronfolger Caesares sofern sie spater nicht eigenstandig geherrscht haben den jeweiligen Kaisern unter Angabe der Jahre ihrer Mitregent bzw Wurdentragerschaft Jahreszahl kursiv nur nominell zugeordnet Beispiel Maximus Die Fettung entfallt bei prasumtiven Thronfolgern principes iuventutis nobilissimi die infolge ihres eigenen Todes oder infolge des Todes bzw der Entmachtung des Kaisers nicht mehr offiziell zum Caesar oder Augustus ausgerufen wurden Beispiele Marcellus Romulus Als Mit Regenten in der Anmerkungsspalte gefuhrt sind fett Inhaber der tribunicia potestas Prinzipat Beispiel Agrippa als kaiserlicher Vormund bzw Reichsverweser agierende Pratorianerprafekten Beispiel Timesitheus in der Spatantike Trager des Titels Patricius in Verbindung mit dem Heermeisteramt und Ansippung ans Kaiserhaus Beispiel Stilicho Sogenannte Kaisermacher werden mit der Praposition durch gekennzeichnet Beispiel durch Ricimer Kaiserinnen Augustae werden als Regentinnen genannt wenn sie dem Kaiser nominell gleichgestellt waren und fur ihn die Regierungsmacht ausgeubt haben Beispiel Agrippina oder nach dem Tod des Kaisers selbst ubergangsweise die Herrschaft ubernommen haben Beispiel Etruscilla Nicht aufgefuhrt sind vom Kaiser eingesetzte und mit dem romischen Burgerrecht ausgestattete Klientelfursten die in de iure ausserhalb der Reichsgrenzen gelegenen Vasallenstaaten regna geherrscht haben Beispiele Prasutagus Abgar sowie spatantike Foederatenkonige auf Reichsterritorium Beispiel Wallia Kursiv gesetzt sind in der Anmerkungsspalte Thronfolger deren Mitkaiser bzw Caesarentum nicht sicher belegt ist Beispiele Arcadius II Candidianus De facto Regenten Reichsverweser die dem betreffenden Kaiser nicht dynastisch verbunden waren Beispiel Arbogast unter Valentinian II Thronkandidaten die durch eigenen Verzicht recusatio imperii bei Thronvakanz indirekt zu Kaisermachern wurden Beispiel Macrinus Kaiser nach Verzicht durch Adventus Grau hinterlegt sind Gegenkaiser und Usurpatoren Unter Gegenkaiser werden Usurpatoren bzw Thronpratendenten im engeren Sinne verstanden die sich den Kaisertitel selbst zugelegt haben oder von ihren Truppen bzw Unterstutzern akklamiert worden sind VERSAL oder in Kapitalchen Augustus Titel durch Munzen oder Inschriften belegt Das gilt auch fur Gegenkaiser die zeitweise den Thron innehatten sofern der legitime Herrscher auf Reichsterritorium weiterhin eigene Regierungstatigkeit entfaltet und dem Rivalen die Anerkennung verweigert hat Beispiel ROMULUS AUGUSTULUS gegen Iulius Nepos Gefettet sind vom Senat auch nachtraglich legitimierte Gegenkaiser die ihren Herrschaftsanspruch zu Lebzeiten nicht durchsetzen konnten Beispiel GORDIAN I und Gordian II Als Usurpator werden in der Liste Gestalten bezeichnet fur die der formale Akt der Kaisererhebung nicht sicher uberliefert ist die sich aber de facto kaiserliche Befugnisse angemasst bzw illoyal verhalten und eine nicht unbedeutende territoriale Machtbasis oder dynastische Position innegehabt haben oder bei denen die Emporung geografisch so begrenzt maximal eine Provinz und so kurzzeitig maximal wenige Tage war dass de facto keinerlei Gefahrdung des legitimen Kaisers bestanden hat In Kapitalchen gesetzt sind Usurpatoren und Thronpratendenten die uber eine nur regionale lokale bzw periphere Machtbasis verfugt oder nur kurzzeitig geherrscht bzw einen Herrschaftsanspruch erhoben haben Aufgefuhrt sind auch nichtromische Herrscher die in der Spatantike auf ehemaligem Reichsgebiet bzw in Territorien unter nomineller romischer Oberhoheit eine kaiserahnliche Stellung beansprucht haben imitatio imperii Beispiel Theudebert Sofern die Regentenposition durch den Erhalt romischer Ehrentitel offiziell legitimiert war sind die Figuren beim jeweiligen Kaiser aufgefuhrt Beispiel Chlodwig unter Anastasius I Kursiv gesetzt sind Rebellen Verschworer oder Separatisten bei denen unwahrscheinlich oder zumindest unsicher ist ob sie die Kaiserwurde beansprucht haben die jedoch in der Uberlieferung zu Usurpatoren tyranni stilisiert wurden Beispiel Clodius Macer spatantike judisch samaritanische Konige in Palastina deren messianischer Anspruch die Legitimitat der christlichen Kaiserherrschaft in Frage stellte Beispiel Patricius Klein geschrieben sind hochstwahrscheinlich unhistorische oder fiktive Figuren in der Zeit der Reichskrise des 3 Jahrhunderts Beispiel Trebellianus Hinsichtlich der Gegenkaiser erhebt die Liste keinen Anspruch auf Vollstandigkeit zumal von einigen ausser ihren Namen nichts oder fast nichts bekannt ist Liste der romischen Kaiser BearbeitenFruhe und hohe Kaiserzeit Prinzipat Bearbeiten Portrat Name Vollstandiger Name und Titulatur Regierungszeit AnmerkungenJulisch Claudische Dynastie AUGUSTUS Gaius OctaviusGaius Iulius Gai filius Caesar IIIvir rei publicae constituendae consul pontifex augur imperatorGaius Iulius Caesar Divi Iuli filius Imperator IIIvir rei publicae constituendae pontifex augur consul imperator IIIImperator Caesar Divi filius IIIvir rei publicae constituendae II pontifex augur XVvir sacris faciundis consulari potestate consul VII imperator VII princeps senatusImperator Caesar Divi filius Augustus pontifex maximus consul XIII tribunicia potestate XXXVII imperator XXI pater patriae 27 v 14 n Chr Adoptivsohn Caesars seit 44 Imperator ab 43 40 mit Marcellus 25 23 v Chr und Agrippa 23 18 12 v Chr Imperator Drusus 10 9 v Chr Caesares Gaius 17 v 4 n Chr Imperator ab 3 Lucius 17 v 2 n Chr Agrippa Postumus 4 6 7 TIBERIUS Tiberius Claudius NeroTiberius Iulius Augusti filius Divi nepos Caesar pontifex augur XVvir sacris faciundis VIIvir epulonum tribunicia potestate XVI consul II imperator VII princeps iuventutis Imperator Tiberius Caesar divi Augusti filius Divi Iuli nepos Augustus pontifex maximus tribunicia potestate XXXVIII consul V imperator VIII pater patriae 14 37 Mitregent 6 1 v Chr und seit 4 13 Imperator seit 10 9 v Chr Caesar seit 4 22 23 mit Drusus Caesar seit 4 19 Imperator Blaesus 22 Caesares Germanicus 4 14 19 Imperator ab 9 13 Nero 6 23 27 29 Drusus 7 23 30 31 Regent Sejan 26 30 31 Clemens unbekannt 16 Usurpator als Agrippa Postumus in Italien CALIGULA Gaius Iulius Caesar Germanicus pontifex augurGaius Caesar Germanici Caesaris filius Tiberii Augusti nepos divi Augusti pronepos divi Iuli abnepos Augustus Germanicus Britannicus pontifex maximus tribunicia potestate IV imperator VIII consul IV pater patriae 37 41 Caesar seit 12 35 38 mit Lepidus Caesar Tiberius Gemellus 19 35 37 38 CLAUDIUS Tiberius Claudius DrususTiberius Claudius Nero GermanicusTiberius Claudius Drusi filius Caesar Augustus Germanicus pontifex maximus proconsul tribunicia potestate XIV imperator XXVII pater patriae censor consul V 41 54 Caesar Britannicus ab 43 Scribonianus Lucius Arruntius Camillus Scribonianus 42 Usurpator in DalmatienSilius Gaius Silius 48 Usurpator in Rom durch Messalina NERO Lucius Domitius AhenobarbusNero Claudius Augusti filius Caesar Drusus Germanicus pontifex augur XVvir sacris faciundis VIIvir epulonum consul designatus princeps iuventutisImperator Nero Claudius divi Claudi filius Germanici Caesaris nepos Tiberii Caesaris Augusti pronepos divi Augusti abnepos Caesar Augustus Germanicus pontifex maximus tribunicia potestate XIV imperator XIII consul V pater patriae 54 68 Caesar seit 50 Regenten Agrippina bis 55 Burrus 55 59 mit Seneca Vierkaiserjahr GALBA Lucius Livius Ocella Servius Sulpicius GalbaServius Galba Imperator Caesar Augustus pontifex maximus tribunicia potestate consul II pater patriae 68 69 gegen Nero durch Vindex nach Verzicht durch Verginius Rufus Caesar Piso 69 Clodius Macer Lucius Clodius Macer 68 Usurpator in Africa und Sizilien Nymphidius Gaius Nymphidius Sabinus 68 Usurpator in RomCapito Gaius Fonteius Capito 68 Usurpator in Niedergermanien OTHO Marcus Salvius OthoImperator Marcus Otho Nero Caesar Augustus pontifex maximus tribunicia potestate consul 69 gegen Galba VITELLIUS Aulus VitelliusAulus Vitellius Germanicus Imperator tribunicia potestateAulus Vitellius Germanicus Imperator Caesar Augustus pontifex maximus tribunicia potestate imperator III consul perpetuus pater patriae 69 gegen Galba und Otho mit Vitellius JuniorAlbinus Lucceius Albinus 69 Usurpator in MauretanienFlavische Dynastie VESPASIAN Titus Flavius VespasianusImperator Titus Flavius Vespasianus CaesarImperator Caesar Vespasianus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate X imperator XX pater patriae censor consul IX 69 79 gegen Vitellius 69 nominell CaesarIulius Sabinus Gaius Iulius Sabinus 70 Gegenkaiser in Nordgallien mit Iulius Classicus TITUS Titus Flavius VespasianusTitus Caesar Vespasianus consul princeps iuventutisTitus Caesar Augusti filius Vespasianus Imperator pontifex tribunicia potestate VIII imperator XIV consul VII censor collegiorum omnium sacerdos Imperator Titus Caesar divi Vespasiani filius Vespasianus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate XI imperator XVII pater patriae censor consul VIII 79 81 Mitregent seit 71 Imperator seit 70 Caesar seit 69Terentius Maximus unbekannt 79 80 Usurpator als Nero in Kleinasien DOMITIAN Titus Flavius DomitianusCaesar divi Augusti Vespasiani filius Domitianus consul VII princeps iuventutis collegiorum omnium sacerdosImperator Caesar divi Vespasiani filius Domitianus Augustus Germanicus pontifex maximus tribunicia potestate XVI imperator XXII consul XVII censoria potestate censor perpetuus pater patriae 81 96 Caesar seit 69 bis 70 Regent mit Mucianus 95 mit Vespasian Junior und Domitian Junior Caesar Flavius bis 82 Saturninus Lucius Antonius Saturninus 89 Gegenkaiser in ObergermanienAdoptivkaiser und Antoninische Dynastie NERVA Marcus Cocceius NervaImperator Nerva Caesar Augustus Germanicus pontifex maximus tribunicia potestate III imperator II consul IV proconsul pater patriae 96 98Nigrinus Marcus Cornelius Nigrinus Curiatius Maternus 97 Usurpator in Syrien TRAJAN Marcus Ulpius Marci filius TraianusImperator Caesar Nerva Traianus Germanicus tribunicia potestate II consul IIImperator Caesar divi Nervae filius Nerva Traianus optimus Augustus Germanicus Dacicus Parthicus pontifex maximus tribunicia potestate XXI imperator XIII proconsul consul VI pater patriae 98 117 Caesar und Mitregent seit 97 HADRIAN Publius Aelius Publii filius Sergia HadrianusImperator Caesar divi Nervae Traiani Augusti Parthici filius divi Nervae nepos Nerva Traianus Hadrianus optimus Augustus Dacicus maximus Britannicus maximus Germanicus maximus Parthicus olympius panhellenius panionius pontifex maximus tribunicia potestate XXII imperator II consul III pater patriae proconsul 117 138 Caesar 117 136 37 138 mit Lucius Aelius Caesar seit 136 ANTONINUS PIUS Titus Aurelius Fulvus Boionius Arrius AntoninusImperator Titus Aelius Caesar Hadrianus Antoninus tribunicia potestate consul designatus II Imperator Caesar divi Hadriani filius divi Traiani Parthici nepos divi Nervae pronepos Titus Aelius Hadrianus Antoninus Augustus Pius Germanicus Dacicus pontifex maximus tribunicia potestate XXIV imperator II consul IV pater patriae 138 161 138 Caesar und Mitregent MARK AUREL Marcus Annius Catilius SeverusMarcus Annius VerusMarcus Aelius Aurelius Verus Marcus Aelius Aurelius Caesar imperatoris Caesaris Titi Aeli Hadriani Antonini Augusti Pii filius pontifex tribunicia potestate XIV consul III princeps iuventutisImperator Caesar divi Antonini filius divi Veri Parthici maximi frater divi Hadriani nepos divi Traiani Parthici pronepos divi Nervae abnepos Marcus Aurelius Antoninus Pius Augustus Armeniacus Medicus Parthicus maximus Germanicus Sarmaticus pontifex maximus tribunicia potestate XXXIV imperator X consul III pater patriae 161 180 Mitregent seit 147 Caesar seit 139 Caesar Annius Verus 166 169 Verus Lucius Ceionius CommodusLucius Aelius Aurelius CommodusImperator Caesar divi Antonini filius divi Hadriani nepos divi Traiani Parthici pronepos divi Nervae abnepos Lucius Aurelius Verus Augustus Armeniacus Medicus Parthicus maximus pontifex tribunicia potestate IX imperator V consul III pater patriae proconsul 161 169 Mitkaiser Mark AurelsAvidius Cassius Imperator Caesar Gaius Avidius Cassius Augustus 175 Gegenkaiser in Syrien und Agypten COMMODUS Lucius Aurelius Commodus CaesarAugusti filius Germanicus Sarmaticus pontifex princeps iuventutisImperator Caesar Lucius Aurelius Commodus Antonini Augusti filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Germanicus Sarmaticus pontifex tribunicia potestate II consul designatus princeps iuventutisImperator Caesar Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus Antonini Augusti filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Germanicus Sarmaticus pontifex tribunicia potestate V imperator III consul II pater patriae Imperator Caesar divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Lucius Marcus Aurelius Commodus Antoninus Pius Felix Augustus Armeniacus Medicus Parthicus maximus Sarmaticus Germanicus maximus Britannicus pater senatus pontifex maximus tribunicia potestate XVI imperator VIII consul VI pater patriae Imperator Caesar divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus pius felix Sarmaticus Germanicus maximus Britannicus pacator orbis invictus Hercules Romanus exsuperatorius amazonius pontifex maximus tribunicia potestate XVIII imperator VIII consul VII pater patriae 180 192 Mitkaiser seit 177 Mitregent seit 176 Caesar seit 166 Regenten Perennis 182 185 Usurpator 185 Cleander 188 189 90 Priscus Caerellius Marcianus Priscus oder Titus Caunius Priscus 184 Usurpator in BritannienMaternus unbekannt 185 86 187 Usurpator in Sudgallien und Norditalien Alexander Iulius Alexander 190 91 Usurpator in SyrienZweites Vierkaiserjahr PERTINAX Publius Helvius PertinaxImperator Caesar Publius Helvius Pertinax Augustus pontifex maximus tribunicia potestate consul II pater patriae princeps senatus 193 durch Laetus nach Verzicht durch Glabrio und Pompeianus Caesar Pertinax JuniorMaternus Triarius Maternus Lascivius 193 Usurpator in Rom Nachfolger Falco DIDIUS IULIANUS Marcus Didius Severus IulianusImperator Caesar Marcus Didius Severus Iulianus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate consul pater patriae 193 uberbot Sulpicianus PESCENNIUS NIGER Lucius Pescennius NigerImperator Caesar Gaius Pescennius Niger Iustus Augustus consul II 193 194 Gegenkaiser im OstenSeverer SEPTIMIUS SEVERUS Lucius Septimius SeverusImperator Caesar divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici filius divi Commodi frater divi Antonini Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Lucius Septimius Severus Pius Pertinax Augustus Arabicus Adiabenicus Parthicus maximus Britannicus maximus pontifex maximus tribunicia potestate XIX imperator XIII consul III pater patriae proconsul 193 211 gegen Didius Iulianus ab 197 Alleinherrscher Regent Plautian 202 205 CLODIUS ALBINUS Decimus Clodius AlbinusDecimus Clodius Septimius Albinus Caesar consul IIImperator Caesar Decimus Clodius Septimius Albinus Augustus consul II 193 197 Caesar in Britannien ab 195 Gegenkaiser im WestenBulla Bulla Felix 205 207 Usurpator in Italien CARACALLA Lucius Septimius Bassianus Imperator destinatus Marcus Aurel l ius Luci filius Antoninus Caesar pontifex princeps iuventutis particeps imperiiImperator Caesar Luci Septimi Severi Pii Pertinacis Augusti Arabici Adiabenici Parthici maximi Britannici maximi filius divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici nepos divi Antonini Pii pronepos divi Hadriani abnepos divi Traiani Parthici et divi Nervae adnepos Marcus Aurel l ius Antoninus pius felix Augustus Britannicus maximus pontifex tribunicia potestate XIV imperator II I consul III pater patriae proconsul Imperator Caesar divi Septimi Severi Pii Pertinacis Augusti Arabici Adiabenici Parthici maximi Britannici maximi filius divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici nepos divi Antonini Pii pronepos divi Hadriani abnepos divi Traiani Parthici et divi Nervae adnepos Marcus Aurel l ius Severus Antoninus magnus pius felix invictus Augustus Parthicus maximus Britannicus maximus Germanicus maximus Arabicus maximus Adiabenicus maximus pontifex maximus tribunicia potestate XX imperator III IV consul IV pater patriae proconsul 211 217 Mitkaiser seit 197 98 Caesar seit 196 Geta Publius Septimius GetaPublius Lucius Septimius Luci filius Geta nobilissimus Caesar pontifex consul II princeps iuventutisImperator Caesar Luci divi Septimi Severi Pii Pertinacis Augusti Arabici Adiabenici Parthici maximi Britannici maximi filius divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici nepos divi Antonini Pii pronepos divi Hadriani abnepos divi Traiani Parthici et divi Nervae adnepos Publius Septimius Geta pius felix Augustus Britannicus maximus pontifex tribunicia potestate IV consul II pater patriae 211 Mitkaiser seit 209 Caesar seit 197 98 MACRINUS Marcus Opellius MacrinusImperator Caesar Marcus Opellius Severus Macrinus pius felix invictus Augustus Parthicus maximus pontifex maximus tribunicia potestate II consul II pater patriae proconsul 217 218 nach Verzicht durch Adventus kein Mitglied der Dynastie Diadumenianus Marcus Opellius DiadumenianusMarcus Opellius Severus Antoninus Diadumenianus nobilissimus Caesar princeps iuventutisImperator Caesar Marcus Opellius Antoninus Diadumenianus pius felix Augustus 218 Mitkaiser des Macrinus Caesar seit 217 ELAGABAL Varius Avitus BassianusImperator Caesar divi Antonini Magni Pii Augusti filius divi Severi Pii nepos Marcus Aurel l ius Antoninus pius felix invictus Augustus sacerdos amplissimus dei invicti Solis Elagabali pontifex maximus tribunicia potestate V consul IV pater patriae proconsul 218 222 gegen Macrinus Caesar Hierocles 221 Gellius Maximus unbekannt 219 Gegenkaiser in Syrien Nachfolger Verus 219 Seleucus Iulius Antonius Seleucus oder Marcus Flavius Vitellius Seleucus 221 22 Usurpator in Niedermoesien SEVERUS ALEXANDER Marcus Iulius Gessius Bassianus AlexianusImperatoris Caesaris Marci Aurel l ii Antonini Pii Felicis Augusti filius divi Antonini Magni Pii nepos divi Severi pronepos Marcus Aurel l ius Alexander nobilissimus Caesar imperi i et sacerdotis consul designatus princeps iuventutisImperator Caesar divi Antonini Magni Pii Augusti filius divi Severi Pii nepos Marcus Aurel l ius Severus Alexander magnus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate XIV imperator X consul III pater patriae proconsul 222 235 Caesar seit 221 Regentin Iulia Mamaea bis 224 mit Iulia Maesa Seius Sallustius Lucius Seius Herennius Sallustius Macrinus 227 Usurpator in Rom Caesar seit 225 angeblicher Vorganger Ovinius CamillusTaurinus unbekannt 230 31 Gegenkaiser in Syrien oder MesopotamienReichskrise des 3 Jahrhunderts Bearbeiten Portrat Name Vollstandiger Name und Titulatur Regierungszeit AnmerkungenFruhe Soldatenkaiser MAXIMINUS THRAX Gaius Iulius Verus MaximinusImperator Caesar Gaius Iulius Verus Maximinus pius felix invictus Augustus Germanicus maximus Dacicus maximus Sarmaticus maximus Parthicus maximus pontifex maximus tribunicia potestate IV imperator VII consul proconsul pater patriae 235 238 gegen Severus Alexander Caesar Maximus ab 236 Magnus Gaius Petronius Magnus 235 Usurpator in Obergermanien Nachfolger Quartinus 235 GORDIAN I Marcus Antonius GordianusImperator Caesar Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus Senior pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate consul II pater patriae proconsul 238 Gegenkaiser in Africa Gordian II Marcus Antonius GordianusImperator Caesar Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus pius felix Augustus pontifex tribunicia potestate consul pater patriae proconsul 238 Mitkaiser Gordians I PUPIENUS Marcus Clodius Pupienus MaximusImperator Caesar Marcus Clodius Pupienus Maximus pius felix Augustus pontifex maximus tribunicia potestate pater patriae consul II pater senatus proconsul 238 gegen Maximinus Thrax mit Balbinus BALBINUS Decimus Caelius Calvinus BalbinusImperator Caesar Decimus Caelius Calvinus Balbinus pius felix Augustus pontifex maximus tribunicia potestate pater patriae consul II pater senatus 238 gegen Maximinus Thrax mit Pupienus GORDIAN III Marcus Antonius Gordianus nobilissimus Caesar princeps iuventutis nepos divorum GordianorumImperator Caesar divi Marci Antoni Gordiani nepos divi Antoni Gordiani sororis filius Marcus Antonius Gordianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate VII imperator VII consul II pater patriae proconsul 238 244 238 Caesar unter Pupienus und Balbinus Regenten Gordiana bis 241 Timesitheus 241 243 angeblicher Nachfolger MarcusSabinianus Marcus Triarius Rufinus Asinius Sabinianus 240 Gegenkaiser in Africa PHILIPPUS ARABS Marcus Iulius PhilippusImperator Caesar Marcus Iulius Philippus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Parthicus Adiabenicus Persicus maximus Carpicus maximus Germanicus maximus tribunicia potestate VI consul III pater patriae proconsul 244 249 Regent seit 243 mit Priscus Philippus II Marcus Iulius Severus Philippus nobilissimus Caesar princeps iuventutisImperator Caesar Marcus Iulius Severus Philippus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Carpicus Germanicus tribunicia potestate III consul II pater patriae princeps iuventutis 247 249 Mitkaiser des Philippus Arabs und des Decius Caesar seit 244 Pacatianus Imperator Caesar Ti berius Claudius Marinus Pacatianus pius felix Augustus 248 248 49 Gegenkaiser in Moesien und Pannonien Iotapianus Imperator Caesar Marcus F ulvius Ru fus Iotapianus Augustus 248 49 249 Gegenkaiser in Syrien und Kappadokien Sponsianus unbekannt Gegenkaiser in Dakien DECIUS Gaius Messius Quintus Decius Valeri a nusImperator Caesar Gaius Messius Quintus Traianus Decius pius felix invictus Augustus Dacicus maximus Germanicus maximus pontifex maximus tribunicia potestate IV imperator II consul III pater patriae 249 251 gegen Philippus Arabs Regentin Etruscilla 251 Valens Licinianus Quintus Iulius Valens Licinianus 250 51 Gegenkaiser in RomPriscus Lucius Priscus oder Titus Iulius Priscus 250 51 Gegenkaiser in Thrakien durch Kniva Herennius Etruscus Quintus Herennius Etruscus Messius Decius nobilissimus Caesar tribunicia potestate II consul designatus princeps iuventutisImperator Caesar Quintus Herennius Etruscus Messius Decius pius felix Augustus tribunicia potestate II consul princeps iuventutis 251 Mitkaiser des Decius Caesar und Mitregent seit 250 Hostilian Gaius Valens Hostilianus Messius Quintus nobilissimus Caesar tribunicia potestate princeps iuventutisImperator Caesar Gaius Valens Hostilianus Messius Quintus pius felix invictus Augustus tribunicia potestate princeps iuventutis 251 Mitkaiser des Decius und des Trebonianus Gallus Caesar und Mitregent seit 250 TREBONIANUS GALLUS Gaius Vibius Trebonianus GallusImperator Caesar Gaius Vibius Trebonianus Gallus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate IV consul II pater patriae proconsul princeps iuventutis 251 253 gegen Hostilian Volusianus Imperator Gaius Vibius Volusianus nobilissimus Caesar tribunicia potestate princeps iuventutisImperator Caesar Gaius Vibius Afinius Gallus Veldumnianus Volusianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate IV consul II pater patriae proconsul princeps iuventutis 251 253 Mitkaiser des Trebonianus Gallus 251 Caesar und Mitregent AEMILIANUS Marcus Aemilius AemilianusImperator Caesar Marcus Aemilius Aemilianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate consul pater patriae proconsul 253 gegen Trebonianus Gallus VALERIAN Publius Licinius ValerianusImperator Caesar Publius Licinius Valerianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus III Parthicus tribunicia potestate VIII consul IV restitutor orbis pater patriae proconsul 253 260 gegen Aemilianus mit Gallienus Caesar Valerian II 256 258 Imperator ab 257 Silbannacus Imperator Caesar M arcus A u r elius Silbannacus Augustus 253 Gegenkaiser in Rom oder Gallien Uranius Antoninus Sampsigeramus Imperator Caesar Lucius Iulius Aurelius Sulpicius Severus Uranius Antoninus Augustus tribunicia potestate II consul 253 254 Gegenkaiser in Syrien Nachfolger Mareades 260 durch Schapur I GALLIENUS Publius Licinius Gallienus nobilissimus Caesar Augustus princeps iuventutisImperator Caesar Publius Licinius Egnatius Gallienus Germanicus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus V Dacicus maximus Parthicus Persicus maximus tribunicia potestate XVI imperator XV consul VII pater patriae proconsul princeps iuventutis 253 268 Mitkaiser im Westen Caesar 253 260 Alleinherrscher 268 mit Marinianus Imperator Odaenathus 262 267 Osten Rex Regum ab 263 mit Herodianus Saloninus Publius Licinius Cornelius Saloninus Valerianus Gallienus nobilissimus Caesar pontifex princeps iuventutisImperator Caesar Saloninus Valerianus Augustus 260 Mitkaiser des Gallienus gegen Postumus Caesar seit 258 Regalianus Imperator Caesar Publius C assius Regalianus Augustus 260 Gegenkaiser in Pannonien und Moesien Vorganger Ingenuus 260 MACRIANUS Imperator Caesar Titus Fulvius Iunius Macrianus pius felix Augustus consul II 260 261 Gegenkaiser im Osten durch Macrianus Senior und Ballista Nachfolger Mussius Aemilianus 261 262 Memor 262 beide Agypten Quietus Imperator Caesar Titus Fulvius Iunius Quietus pius felix Augustus consul II 260 261 Mitkaiser des MacrianusValens Valens Thessalonicus 261 Gegenkaiser in Makedonien oder Griechenland Gegenkaiser Piso Celsus unbekannt angeblicher Usurpator in AfricaTrebellianus unbekannt angeblicher Usurpator in Kilikien Aureolus Imperator Caesar Aureolus Augustus 268 Usurpator in NorditalienKaiser des Imperium Galliarum POSTUMUS Imperator Caesar Marcus Cassianius Latinius Postumus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus V tribunicia potestate X imperator X consul V pater patriae proconsul 260 269 gegen Gallienus angeblicher Caesar und Mitkaiser Postumus II Laelianus Imperator Caesar Ulpius Cor nelius Laelianus pius felix Augustus 269 Gegenkaiser in Obergermanien MARIUS Imperator Caesar Marcus Aurelius Marius pius felix Augustus 269 durch Victoria VICTORINUS Imperator Caesar Marcus Piavonius Victorinus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate III consul II proconsul pater patriae 269 271 gegen Marius Regentin Victoria 271 angeblicher Caesar Victorinus II Domitianus Imperator Caesar Domitianus pius felix Augustus 271 Gegenkaiser in Nord oder Sudgallien TETRICUS I Imperator Caesar Gaius Pius Esuvius Tetricus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate IV consul III pater patriae proconsul 271 274 gegen Domitianus durch Victoria von Aurelian abgesetzt Caesar Tetricus II ab 272 73 Mitkaiser 274 Faustinus unbekannt 273 74 Usurpator in NordgallienSpate Soldatenkaiser CLAUDIUS GOTHICUS Marcus Aurelius ClaudiusImperator Caesar Marcus Aurelius Valerius Claudius pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus Gothicus maximus Parthicus maximus tribunicia potestate III consul pater patriae proconsul 268 270Censorinus unbekannt angeblicher Usurpator in Italien QUINTILLUS Marcus Aurelius QuintillusImperator Caesar Marcus Aurelius Claudius Quintillus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate pater patriae 270 Bruder des Claudius Gothicus AURELIAN Lucius Domitius AurelianusImperator Caesar Lucius Domitius Aurelianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus Britannicus maximus Goticus maximus Sarmaticus maximus Dacicus maximus Carpicus maximus Parthicus Persicus maximus Arabicus maximus Palmyrenicus maximus Armeni a cus maximus Adiabenicus maximus tribunicia potestate VI I consul III restitutor orbis pater patriae proconsul princeps iuventutis 270 275 gegen Quintillus ab 274 Alleinherrscher Regentin Severina 275 Felicissimus unbekannt 271 Usurpator in RomSeptimius unbekannt 271 72 Gegenkaiser in DalmatienUrbanus unbekannt 271 72 Usurpator in VABALLATHUS V h abal l athus vir c onsularis rex imperator dux RomanorumImperator Caesar Lucius Iulius Aurelius Septimius V h abal l athus Athenodorus pius felix invictus Augustus Persicus maximus Arabicus maximus Adiabenicus maximus 272 Gegenkaiser im Osten Rex Regum seit 267 ab 270 nominell Mitregent Aurelians Regentin Zenobia Vorganger Maeonius 267 Nachfolger Antiochus 272 73 beide Syrien Firmus 273 Agypten TACITUS Marcus Claudius TacitusImperator Caesar Marcus Claudius Tacitus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Gothicus maximus tribunicia potestate II consul II I restitutor rei publicae pater patriae proconsul 275 276 FLORIANUS Marcus Annius FlorianusImperator Caesar Marcus Annius Florianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus pater patriae consul proconsul princeps iuventutis 276 Halbbruder des Tacitus PROBUS Marcus Aurelius ProbusImperator Caesar Marcus Aurelius Probus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Gothicus maximus Persicus Parthicus maximus Germanicus maximus tribunicia potestate VII consul V pater patriae proconsul princeps iuventutis 276 282 gegen FlorianusLydius Palfuerius Lydius 278 279 Usurpator in PisidienSeptimius Lucius Septimius 280 81 Usurpator in Britannien Proculus Imperator Caesar Proculus Augustus 280 81 Gegenkaiser in Niedergermanien und Nordgallien Britannien mit Bonosus Saturninus Imperator Caesar Gaius Iulius Saturninus Augustus 281 Gegenkaiser in Syrien und Agypten CARUS Marcus Numerius CarusImperator Caesar Marcus Aurelius Carus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus Persicus Parthicus maximus pater patriae tribunicia potestate II consul II proconsul princeps iuventutis 282 283 gegen Probus CARINUS Marcus Aurelius Carinus nobilissimus Caesar tribunicia potestate consul princeps iuventutisImperator Caesar Marcus Aurelius Carinus tribunicia potestate consul princeps iuventutis proconsulImperator Caesar Marcus Aurelius Carinus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus Persicus maximus Britannicus maximus tribunicia potestate III consul II I pater patriae proconsul princeps iuventutis 283 285 283 Mitkaiser im Westen Mitregent 283 Caesar seit 282 bis 284 85 mit Nigrinian Numerian Marcus Aurelius Numerianus nobilissimus Caesar princeps iuventutisImperator Caesar Marcus Aurelius Numerianus princeps iuventutis proconsulImperator Caesar Marcus Aurelius Numerianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus Persicus maximus Britannicus maximus tribunicia potestate II consul pater patriae proconsul princeps iuventutis 283 284 Mitkaiser im Osten Caesar seit 282 Regent Aper Usurpator 284 Iulianus Marcus Sabinus IulianusImperator Caesar Marcus Aurelius Iulianus pius felix Augustus 284 285 Gegenkaiser in Pannonien und NorditalienSpatantike Bearbeiten Portrat Name Vollstandiger Name und Titulatur Regierungszeit AnmerkungenTetrarchie DIOKLETIAN Gaius Valerius DioclesImperator Caesar Gaius Aurelius Valerius Diocletianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Iovius Germanicus maximus VI Sarmaticus maximus IV Gothicus maximus Persicus maximus II Britannicus maximus Carpicus maximus Armeniacus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus tribunicia potestate XXII imperator XXI consul IX X pater patriae proconsul 284 305 gegen Carinus 285 Alleinherrscher ab 286 Kaiser im Osten bis 311 313 senior Augustus in Dalmatien Amandus Imperator C aesar C aius Amandus pius felix Augustus 285 86 Usurpator in Gallien mit Aelianus Domitianus Imperator Caesar Lucius Domitius Domitianus Augustus 296 97 297 98 Gegenkaiser in Agypten Nachfolger Achilleus 297 98 Eugenius unbekannt 303 04 Usurpator in Syrien MAXIMIAN Marcus Aurelius Valerius Maximianus nobilissimus CaesarImperator Caesar frater Augusti Diocletiani Marcus Aurelius Valerius Maximianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Herculius Germanicus maximus V Sarmaticus maximus III Gothicus maximus Persicus maximus II Britannicus maximus Carpicus maximus Armeniacus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus tribunicia potestate XXI imperator XX consul VIII IX pater patriae proconsul 286 305307 308310 Kaiser im Westen Caesar seit 285 bis 307 senior Augustus in ItalienMitkaiser des Maxentius und Konstantins I gegen Severus und GaleriusKaiser im Westen gegen Konstantin I CARAUSIUS Maus aeus CarausiusImperator Caesar frater Diocletiani et Maximiani Marcus Aurelius Maus aeus Carausius pius felix invictus Augustus pontifex maximus consul IV pater patriae 286 87 293 Gegenkaiser in Britannien und Nordgallien ab 289 90 nominell Caesar Allectus Imperator Caesar Allectus pius felix invictus Augustus consul 293 296 97 Gegenkaiser in BritannienIulianus unbekannt 296 97 Usurpator in Africa CONSTANTIUS I Flavius Iulius Constantius Chlorus Marcus Gaius Flavius Valerius Constantius Germanicus maximus Sarmaticus maximus Persicus maximus Britannicus maximus Carpicus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus nobilissimus Caesar Herculius tribunicia potestate XIII consul V princeps iuventutisImperator Caesar Marcus Gaius Flavius Valerius Constantius pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus V Gothicus maximus Sarmaticus maximus III Persicus maximus II Britannicus maximus II Carpicus maximus V Medicus maximus Adiabenicus maximus tribunicia potestate X I V imperator II consul VI pater patriae proconsul 305 306 Kaiser im Westen Caesar und Mitregent seit 293 GALERIUS Gaius Galerius Valerius Maximianus Germanicus maximus Sarmaticus maximus Persicus maximus Britannicus maximus Carpicus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus nobilissimus Caesar Iovius tribunicia potestate XIII consul V princeps iuventutisImperator Caesar Gaius Galerius Valerius Maximianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus VII Gothicus maximus Sarmaticus maximus V Persicus maximus III Britannicus maximus II Carpicus maximus VI Armeniacus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus Aegyptiacus maximus Thebaicus maximus tribunicia potestate XX imperator XIX consul VII pater patriae proconsul 305 311 Kaiser im Osten Caesar und Mitregent seit 293 Caesar Candidianus ab 310 11 SEVERUS Gaius Marcus Flavius Valerius Severus nobilissimus CaesarImperator Caesar Flavius Valerius Severus pius felix Augustus tribunicia potestate III imperator II consul 306 307 Kaiser im Westen Caesar und Mitregent seit 305 MAXENTIUS Marcus Valerius MaxentiusMarcus Aurelius Maxentius nobilissimus Caesar princeps invictusImperator Caesar Marcus Aurelius Valerius Maxentius pius felix invictus et aeternus ac perpetuus Augustus pontifex maximus Herculius tribunicia potestate VI consul IV pater patriae proconsul 306 312 Kaiser im Westen bis 307 nominell Caesar gegen Severus und Licinius 308 309 mit Romulus Alexander Valerius Alexander Imperator Caesar Lucius Domitius Alexander pius felix invictus Augustus 308 309 10 Gegenkaiser in Africa Mitkaiser Konstantins I LICINIUS Gaius Valerius Licinianus LiciniusImperator Caesar Gaius Flavius Valerius Licinianus Iovius Licinius pius felix invictus semper Augustus pontifex maximus Germanicus maximus Sarmaticus maximus tribunicia potestate XVII imperator IV consul VI pater patriae proconsul 308 324 Kaiser im Westen ab 311 313 im Osten Caesar Licinius II ab 317 Severianus Gaius Marcus Flavius Valerius Severianus 313 Usurpator in Kilikien MAXIMINUS DAIA Gaius Galerius Valerius Maximinus nobilissimus Caesar Iovius pontifex maximus tribunicia potestate VI consul pater patriae proconsul propagator orbis terrarum filius AugustorumImperator Caesar Galerius Valerius Iovius Maximinus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Persicus Sarmaticus Germanicus tribunicia potestate IX imperator IX consul III pater patriae proconsul 310 313 Kaiser im Osten Caesar und Mitregent seit 305 Valens Imperator Caesar Gaius Aurelius Valerius Valens pius felix Augustus 316 317 Mitkaiser des Licinius gegen Konstantin I Martinianus Imperator Caesar Mar cius Martinianus pius felix Augustus 324 Mitkaiser des Licinius gegen Konstantin I Konstantinische Dynastie KONSTANTIN I Gaius Flavius Valerius ConstantinusFlavius Valerius Constantinus pius nobilissimus Caesar divi Constanti pii Augusti filius Herculius tribunicia potestate II VI imperator V consul princeps iuventutis filius AugustorumImperator Caesar Marci Aureli Valeri Maximiani Augusti nepos divi Constanti pii Augusti filius Flavius Valerius Constantinus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate VI consul imperator V pater patriae proconsulImperator Caesar divi Constanti pii Augusti filius divi Claudi nepos Flavius Valerius Constantinus maximus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Germanicus maximus III Sarmaticus maximus II Britannicus maximus Persicus maximus Carpicus Cappadocicus maximus Adiabenicus Arabicus maximus Medicus maximus Armeniacus maximus Gothicus maximus tribunicia potestate XX consul VI imperator XIX restitutor libertatis restitutor totius orbis pater patriae proconsul Imperator Caesar divi Constanti pii Augusti filius divi Claudi nepos Flavius Valerius Constantinus maximus pontifex maximus Germanicus maximus IV Sarmaticus maximus III Britannicus maximus Gothicus maximus II Dacicus maximus tribunicia potestate XXXIII consul VIII imperator XXXII pius felix victor ac triumfator omnium gentium semper Augustus pater patriae proconsul 306 307 337 Kaiser im Westen bis 310 nominell Caesar und Mitregent ab 324 Alleinherrscher Caesares Bassianus 314 316 Italien Crispus 317 326 Mitregent in Gallien Dalmatius ab 335 Mitregent auf dem Balkan Rex Hannibalianus ab 335 36 Kappadokien Calocaerus unbekannt 333 34 Usurpator auf Zypern KONSTANTIN II Flavius Claudius Constantinus Iunior Alamannicus Germanicus maximus Sarmaticus maximus nobilissimus beatissimus Caesar consul IV princeps iuventutisImperator Caesar Flavius Claudius Constantinus Alamannicus maximus Germanicus maximus Sarmaticus maximus pius felix maximus victor ac triumfator Augustus 337 340 Kaiser im Westen Caesar und Mitregent seit 317 CONSTANS Flavius Iulius Constans nobilissimus beatissimus CaesarImperator Caesar divi Constantini filius divorum Maximiani et Constanti nepos divi Claudi pronepos Flavius Iulius Constans Sarmaticus consul III pius felix maximus victor ac triumfator gentium barbarum perpetuus Augustus 337 350 Kaiser im Westen 338 339 auch im Osten Caesar und Mitregent seit 333 bis 340 neben Konstantin II CONSTANTIUS II Flavius Iulius Constantius Alamannicus Germanicus Gothicus Sarmaticus nobilissimus beatissimus Caesar tribunicia potestate XIV imperator XII consul princeps iuventutisImperator Caesar divi Constantini filius divorum Maximiani et Constanti nepos divi Claudi pronepos Flavius Iulius Constantius pontifex maximus Germanicus maximus Alamannicus maximus Gothicus maximus Sarmaticus Persicus Adiabenicus maximus tribunicia potestate XXXIX imperator XLVI consul X pius felix maximus toto orbe victor terra marique ac triumfator gentium barbarum aeternus perpetuus semper Augustus pater patriae proconsul 337 361 Kaiser im Osten Caesar und Mitregent seit 324 350 353 360 Alleinherrscher Caesar Constantius Gallus 351 354 Syrien MAGNENTIUS Magnus MagnentiusImperator Caesar Flavius Magnus Magnentius pontifex maximus Alamannicus maximus tribunicia potestate IV imperator III consul II pius felix maximus invictus victor ac triumfator perpetuus semper Augustus pater patriae proconsul 350 353 Gegenkaiser im Westen Caesar Decentius ab 350 51 Gallien angeblicher Caesar Desiderius Vetranio Imperator Caesar Vetranio pius felix Augustus 350 Mitkaiser Constantius II auf dem Balkan durch Constantina gegen Magnentius Nepotianus Imperator Caesar Flavius Iulius Popilius Nepotianus Constantinus pius felix Augustus 350 51 Mitkaiser Constantius II in Rom gegen MagnentiusPatricius unbekannt 351 52 Gegenkonig in PalastinaSilvanus unbekannt 355 Usurpator in Niedergermanien JULIAN Imperator Flavius Claudius Iulianus nobilissimus Caesar consul III princeps iuventutis Imperator Caesar Flavius Claudius Iulianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus tribunicia potestate II imperator II consul III pater patriae proconsul princeps iuventutis Imperator Caesar Flavius Claudius Iulianus pontifex maximus Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Sarmaticus maximus tribunicia potestate IV imperator VII consul IV pius felix maximus victor ac triumfator perpetuus semper Augustus restitutor libertatis liberator orbis Romani pater patriae proconsul 360 363 Kaiser im Westen Caesar seit 355 ab 361 Alleinherrscher JOVIAN Flavius IovianusImperator Caesar Flavius Iovianus pius felix maximus victor ac triumfator perpetuus semper Augustus 363 364 nach Verzicht durch Salutius 364 mit Varronian kein Mitglied der DynastieValentinianische Dynastie VALENTINIAN I Flavius ValentinianusImperator Caesar Flavius Valentinianus pontifex maximus Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Gothicus maximus tribunicia potestate XII imperator XII consul IV pius felix maximus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae proconsul 364 375 Kaiser im WestenValentinus unbekannt 368 Usurpator in BritannienFirmus Imperator Caesar Firmus perpetuus victor semper Augustus 370 372 374 75 Gegenkaiser in Mauretanien und Numidien VALENS Flavius ValensImperator Caesar Flavius Valens pontifex maximus Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Gothicus maximus tribunicia potestate XV imperator XV consul VI pius felix maximus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae proconsul 364 378 Kaiser im Osten 369 370 372 mit Galates Regentin Domnica 378 PROCOPIUS Imperator Caesar Procopius pius felix Augustus 365 366 Gegenkaiser im Osten Nachfolger Marcellus 366 Bithynien Theodorus unbekannt 371 Usurpator in Syrien GRATIAN Flavius Gratianus nobilissimus puerImperator Caesar divi Valentiniani Augusti filius Flavius Gratianus pontifex maximus Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Gothicus maximus Sarmaticus maximus tribunicia potestate XVII imperator XVII consul V pius felix maximus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae proconsul princeps iuventutis 375 383 Kaiser im Westen Mitkaiser seit 367 378 379 auch im Osten VALENTINIAN II Flavius ValentinianusImperator Caesar divi Valentiniani Augusti filius Flavius Valentinianus Iunior pius felix maximus inclitus victor ac triumfator perpetuus semper Augustus princeps iuventutis 375 392 Kaiser im Westen bis 383 neben Gratian Exil 387 388 im Osten Regenten Justina bis 387 Arbogast ab 391 Theodosianische Dynastie THEODOSIUS I Flavius TheodosiusImperator Caesar Flavius Theodosius pius felix perpetuus inclitus victor ac triumfator semper Augustus 379 395 Kaiser im Osten 388 391 auch im Westen ab 392 394 Alleinherrscher MAGNUS MAXIMUS Magnus MaximusImperator Caesar Flavius Magnus Maximus Britannicus maximus pius felix perpetuus victor ac triumfator semper Augustus 383 388 Kaiser im Westen gegen Gratian ab 387 gegen Valentinian II Victor Flavius Victor nobilissimus CaesarImperator Caesar Flavius Victor pius felix perpetuus victor ac triumfator semper Augustus 387 388 Mitkaiser des Magnus Maximus Caesar seit 384 EUGENIUS Imperator Caesar Flavius Eugenius pius felix Augustus 392 394 Gegenkaiser im Westen durch Arbogast ARCADIUS Flavius ArcadiusImperator Caesar Flavius Arcadius pius felix inclitus victor ac triumfator gentium barbarum semper Augustus 395 408 Kaiser im Osten Mitkaiser seit 383 Regenten Rufinus 395 Eutropius 395 399 Gainas 399 Usurpator 400 Eudoxia 400 404 HONORIUS Flavius Honorius nobilissimus puerImperator Caesar Flavius Honorius pius felix inclitus victor ac perpetuus triumfator gentium barbarum semper Augustus 395 423 Kaiser im Westen Mitkaiser seit 393 gegen Eugenius Regent Stilicho bis 408 Gildo unbekannt 397 398 Usurpator in Africa KONSTANTIN III Imperator Caesar Flavius Claudius Constantinus pius felix Augustus 407 411 Gegenkaiser in Gallien Britannien und Hispanien 409 nominell Mitkaiser des Honorius Caesar Julian ab 409 10 Vorganger Marcus 406 Gratian 407 beide Britannien PRISCUS ATTALUS Imperator Caesar Priscus Attalus pius felix Augustus 409 410 414 415 Gegenkaiser in Italien durch Alarich bzw Sudgallien durch Athaulf Constans II Imperator Caesar Flavius Constans pius felix Augustus 409 10 411 Mitkaiser Konstantins III Caesar seit 408 MAXIMUS Imperator Caesar Maximus pius felix Augustus 409 10 411 418 19 420 21 Gegenkaiser in Hispanien durch Gerontius bzw Gunderich JOVINUS Imperator Caesar Iovinus pius felix Augustus restitutor rei publicae 411 413 Gegenkaiser in Gallien durch Gundahar und Goar Sebastianus Imperator Caesar Sebastianus pius felix Augustus 412 413 Mitkaiser des JovinusHeraclianus unbekannt 412 413 Usurpator in Africa THEODOSIUS II Flavius Theodosius nobilissimus puerImperator Caesar Flavius Theodosius perpetuus pius felix inclitus victor ac triumfator maximus semper Augustus 408 450 Kaiser im Osten Mitkaiser seit 402 423 Alleinherrscher 439 mit Arcadius II Regenten Anthemius bis 414 Pulcheria 414 416 423 450 Constantius III Flavius ConstantiusImperator Caesar Flavius Constantius pius felix Augustus 421 Mitkaiser des Honorius Regent seit 417 gegen Theodosius II JOHANNES Imperator Caesar Iohannes pius felix Augustus 423 425 Kaiser im Westen durch Castinus VALENTINIAN III Flavius Placid i us Valentinianus nobilissimus CaesarImperator Caesar Flavius Placid i us Valentinianus pontifex inclitus Germanicus inclitus Alamannicus inclitus Francicus inclitus Sarmaticus inclitus tribunicia potestate XXX imperator XXX consul VIII perpetuus pius felix inclitus victor ac triumfator maximus semper Augustus pater patriae proconsul 425 455 Kaiser im Westen Caesar seit 424 gegen Johannes Regenten Galla Placidia bis 437 Aetius 435 454 erkannte Geiserich und Rechiar als Regenten in Africa bzw Hispanien anVortigern unbekannt 426 441 Usurpator in Britannien Nachfolger Ambrosius Aurelianus Pirrus unbekannt 428 Usurpator in ItalienTibatto unbekannt 435 437 Usurpator in GallienBasilius unbekannt 448 454 Usurpator in Hispanien durch Rechiar MARKIAN Flavius MarcianusImperator Caesar Flavius Marcianus pontifex inclitus Germanicus inclitus Sarmaticus inclitus Alamannicus inclitus Francicus inclitus tribunicia potestate VII imperator VII consul I perpetuus pius felix inclitus victor ac triumfator maximus semper Augustus pater patriae proconsul 450 457 Kaiser im Osten durch Pulcheria und Aspar bis 452 gegen Valentinian III ab 456 Alleinherrscher PETRONIUS MAXIMUS Flavius Petronius Maximus Imperator Caesar Flavius Petronius Maximus pius felix Augustus 455 Kaiser im Westen Caesar Palladius AVITUS Flavius Eparchius Avitus Imperator Caesar Flavius Eparchius Avitus perpetuus pius felix Augustus 455 456 Kaiser im Westen durch Theoderich II Thrakische Dynastie LEO I Flavius Valerius LeoImperator Caesar Flavius novus Leo perpetuus pius piissimus felix victor ac triumfator maximus semper Augustus 457 474 Kaiser im Osten durch Aspar 465 467 und 472 473 Alleinherrscher Caesar Patricius 469 70 471 MAJORIAN Flavius Iulius Valerius MaiorianusImperator Caesar Flavius Iulius Valerius Maiorianus perpetuus pius felix Augustus 457 461 Kaiser im Westen durch Ricimer 457 nominell Caesar kein Mitglied der DynastieMarcellus unbekannt 457 Usurpator in Gallien LIBIUS SEVERUS Flavius Libius SeverusImperator Caesar Flavius Libius Severus perpetuus pius felix Augustus 461 465 Kaiser im Westen durch Ricimer Aegidius unbekannt 461 464 65 Usurpator in Gallien Nachfolger Paulus 469 Syagrius bis 486 87 ANTHEMIUS Flavius Procopius Anthemius nobilissimus Caesar Imperator Caesar Flavius Procopius Anthemius perpetuus pius felix victor ac triumfator semper Augustus 467 472 Kaiser im Westen Caesar 467 Mitregent Ricimer bis 470 71 Arvandus unbekannt 468 Usurpator in Gallien durch Eurich Romanus unbekannt 470 Usurpator in Italien durch Ricimer OLYBRIUS Flavius Anicius Olybrius Imperator Caesar Flavius Anicius Olybrius Augustus 472 Kaiser im Westen durch Ricimer und Geiserich gegen Anthemius GLYCERIUS Imperator Caesar Glycerius felix pius Augustus 473 474 Kaiser im Westen durch Gundobad LEO II Flavius Leo Iunior nobilissimus CaesarImperator Caesar Flavius Leo Iunior perpetuus Augustus 474 Kaiser im Osten Mitkaiser seit 473 Caesar seit 472 IULIUS NEPOS Flavius Iulius Nepos Imperator Caesar Flavius Iulius Nepos perpetuus pius felix Augustus 474 480 Kaiser im Westen Caesar 474 gegen Glycerius Exil ab 475 in Dalmatien erkannte Eurich als Regenten in Sudgallien und Hispanien an ROMULUS AUGUSTULUS Imperator Caesar Romulus A u gustus pius felix Augustus 475 476 Gegenkaiser im Westen durch Orestes von Odoaker abgesetzt ZENO TarasisFlavius ZenoImperator Caesar Flavius Zeno pius felix felicissimus victor ac perpetuus triumfator maximus semper Augustus 474 491 Kaiser im Osten 474 Mitkaiser Leos II und Regent Exil 475 476 in Kilikien ab 480 Alleinherrscher Caesar Leo 476 477 78 BASILISCUS Flavius BasiliscusImperator Caesar Basiliscus pius felix victor ac perpetuus triumfator maximus semper Augustus 475 476 Kaiser im Osten gegen Zeno Marcus Marcus nobilissimus Caesar Imperator Caesar Marcus perpetuus Augustus 475 476 Mitkaiser des Basiliscus Caesar 475 Hunerich Huniricus rex Vandalorum et Alanorum 477 484 beanspruchte kaiserahnliche Stellung in AfricaMarkian Flavius Marcianus 479 480 Usurpator in Konstantinopel und Galatien 484 in Kilikien durch Illus Justasas unbekannt 484 Gegenkonig in Palastina LEONTIUS Imperator Caesar Leontius perpetuus Augustus 484 488 Gegenkaiser in Kilikien und Syrien durch Illus und Verina Masties unbekannt 484 494 Usurpator in Numidien gegen Hunerich und Gunthamund Nachfolger Masuna 508 535 Mauretanien Odoaker Flavius Odovacer praecellentissimus rex 490 493 Usurpator in Italien Regent seit 476 480 Caesar Thela ANASTASIUS I Flavius AnastasiusImperator Caesar Flavius Anastasius pontifex inclitus Germanicus inclitus Alamannicus inclitus Francicus inclitus Sarmaticus inclitus tribunici imperii XXVIII consul III pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae proconsul 491 518 durch Ariadne erkannte Chlodwig und Sigismund als Regenten in Gallien anLonginus Flavius Longinus 491 492 Usurpator in Konstantinopel Nachfolger Longinus Athenodorus beide bis 497 Isaurien Theoderich Flavius Amalus TheodericusFlavius rex Theodericus pius princ eps i nvictus inclitus s emper victor gentium 493 526 Regent im Westen Usurpator bis 497 98 515 522 23 mit Eutharich Nachfolger Athalarich bis 534 Regentin Amalasuntha Burdunellus unbekannt 496 497 Usurpator in Hispanien gegen Alarich II Nachfolger Petrus 506 Vitalian Flavius Vitalianus 513 515 Usurpator in Thrakien und Moesien Vorganger Areobindus 512 Konstantinopel Justinianische Dynastie JUSTIN I Flavius IustinusImperator Caesar Flavius Iustinus Germanicus Alamannicus Francicus Sarmaticus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus 518 527 beseitigte Theocritus JUSTINIAN I Flavius Iustinianus Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus nobilissimus Caesar Imperator Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus 527 565 Mitkaiser 527 Caesar seit 525 mit Theodora bis 548 und Germanus 550 setzte Gelimer und Witichis als Regenten in Africa bzw Italien abJulian Iulianus Sabarides 529 Gegenkonig in PalastinaHypatius Flavius Hypatius 532 Gegenkaiser in Konstantinopel mit Pompeius Theudebert Theodebertus victor rex magnus Francorum 533 547 48 beanspruchte kaiserahnliche Stellung in Gallien Theodahad Flavius Theodahatus rex 535 536 beanspruchte kaiserahnliche Stellung in ItalienStotzas unbekannt 536 545 Usurpator in Africa Nachfolger Guntarith bis 546 mit Johannes Johannes Ioannes Cottistis 537 Usurpator in Mesopotamien Totila Baduila rex 541 42 552 Usurpator in Italien Vorganger Hildebad 540 541 nach Verzicht durch Belisar Erarich 541 Nachfolger Teja 552 JUSTIN II Flavius IustinusImperator Caesar Flavius Iustinus Iunior fidelis in Christo mansuetus maximus benefactor ficus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus 565 578 beseitigte Justin Regentin Sophia ab 573 Leovigild Flavius Leovigildus inclitus pius felix rex victor 572 73 586 beanspruchte kaiserahnliche Stellung in Hispanien TIBERIOS I II Flavius Tiberius novus Constantinus felicissimus CaesarImperator Caesar Flavius Tiberius novus Constantinus fidelis in Christo mansuetus maximus benefactor pacificus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Afric an us pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus 578 582 Mitkaiser 578 Caesar und Mitregent seit 574 Caesar Germanus 582 Usurpator 602 603 und 605 607 MAURIKIOS Flavius novus Tiberius Mauricius felicissimus Caesar Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus AfricanusImperator Caesar Flavius Mauricius novus Tiberius fidelis in Christo mansuetus maximus beneficus pacificus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Erulicus Gepidicus Afric an us pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus 582 602 582 Caesar und Mitkaiser Caesar Tiberios ab 590 Abaskiron unbekannt 583 588 Usurpator in AgyptenAuthari Flavius rex Autharius 584 590 beanspruchte kaiserahnliche Stellung in Norditalien Theodosius III Imperator Caesar Flavius Theodosius perpetuus Augustus 590 602603 611 Mitkaiser des Maurikios Caesar seit 587 Gegenkaiser in Mesopotamien durch Chosrau II und Narses PHOKAS Flavius FocasImperator Caesar Flavius Focas fidelis in Christo mansuetus maximus beneficus pacificus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus Erulicus Gepidicus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus 602 610 gegen Maurikios mit Domentiolus ab 603 04 und Priscus 606 07 kein Mitglied der DynastieHerakleische Dynastie Fortsetzung siehe Liste der byzantinischen Kaiser HERAKLEIOS Flavius HeracliusImperator Caesar Flavius Heraclius fidelis in Christo mansuetus maximus beneficus pacificus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus Erulicus Gepidicus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus 610 641 gegen Phokas durch Herakleios Senior Usurpator in Africa seit 608 ab 638 mit Heraklonas Caesar seit 632 Caesares Konstantin 617 631 David ab 638 Martinos ab 639 Comentiolus unbekannt 610 611 Usurpator in Galatien Konstantin III Imperator Caesar Flavius Heraclius novus Constantinus fidelis in Christo perpetuus Augustus 613 641 Mitkaiser des Herakleios 641 Alleinherrscher Caesar Konstans II Johannes Ioannes Compsinus 616 617 Usurpator in SuditalienEleutherius unbekannt 619 620 Gegenkaiser in ItalienVahan unbekannt 636 Usurpator in PalastinaAthalarich Ioannes Athalaricus 637 Usurpator in KonstantinopelPortrat Name Vollstandiger Name und Titulatur Regierungszeit AnmerkungenNachfolgestaaten BearbeitenAb den 630er Jahren erfolgte die rasche Expansion des arabischen Kalifenreiches durch die das Ost Romische Reich innerhalb weniger Jahrzehnte auf einen Rumpfteil beschrankt wurde Es umfasste danach im Wesentlichen nur noch einen Teil des griechisch gepragten Kulturraums des alten Romischen Reiches Dieser Zeitabschnitt am Ende der Antike markiert in der Geschichtswissenschaft den Ubergang zwischen dem Ost Romischen und dem Byzantinischen Kaiserreich das bis 1204 und nochmals 1261 1453 bestand Den Titel eines romischen Kaisers beanspruchten seit dem fruhen Mittelalter weitere Herrscher beispielsweise frankisch deutsche Herrscher in den Jahren 800 924 und 962 1806 nach den Kaiserkronungen Karls des Grossen und Ottos I bulgarische Herrscher in den Jahren 913 1018 und 1186 1396 nach den Kaiserkronungen Simeons des Grossen und Peters IV griechische und lateinische Herrscher Kaiserreich Nikaia 1204 1261 Lateinisches Kaiserreich 1204 1383 ab 1261 als Titularkaiser Kaiserreich Trapezunt 1204 1461 Kaiserreich Thessaloniki 1227 1242 serbische Herrscher in den Jahren 1346 1371 nach der Kaiserkronung Stefan Dusans und weitere Herrscher seit dem 15 Jahrhundert Verweise auf die betreffenden Kaiserlisten finden sich unten oder unter dem Lemma Kaiser Siehe auch BearbeitenListe der divinisierten romischen Kaiser Romische Kaiserportrats Liste der romischen Kaiserinnen Liste der romischen Censoren Liste der romischen Konsuln Liste der Pratorianerprafekten Liste der byzantinischen Kaiser 324 1453 ostromische Kaiser Liste der romischen Kaiser 800 924 Kaiser in Nachfolge Karls des Grossen Liste der romisch deutschen Herrscher 843 1806 romische Konige und Kaiser des Heiligen Romischen Reiches Romischer Kalender Liste der altromischen Konige Stammtafel der romischen und byzantinischen KaiserLiteratur BearbeitenManfred Clauss Hrsg Die romischen Kaiser 55 historische Portraits von Caesar bis Iustinian 2 Auflage C H Beck Munchen 2001 ISBN 3 406 47288 5 Marieluise Deissmann Daten zur antiken Chronologie und Geschichte Reclam Stuttgart 1990 ISBN 3 15 008628 0 Dietmar Kienast Werner Eck Matthaus Heil Romische Kaisertabelle Grundzuge einer romischen Kaiserchronologie 6 uberarbeitete Auflage Wissenschaftliche Buchgesellschaft Darmstadt 2017 ISBN 978 3 534 26724 8 Klaus Jurgen Matz Wer regierte wann Regententabellen zur Weltgeschichte 6 Auflage dtv Munchen 2002 S 38 41 ISBN 3 423 32523 2 Gerhard Rosch Onoma Basileias Studien zum offiziellen Gebrauch der Kaisertitel in spatantiker und fruhbyzantinischer Zeit Byzantina Vindobonensia Bd 10 Osterreichische Akademie der Wissenschaften Wien 1978 ISBN 3 7001 0260 7 Weblinks Bearbeiten Commons Liste der romischen Kaiser Album mit Bildern Videos und Audiodateien Eine von Fachleuten erstellte Online Enzyklopadie der Romischen Kaiser englisch Kaisertabelle mit ausfuhrlichen Herrschaftsdaten italienisch Diese Seite wurde am 22 Juni 2006 in dieser Version in die Auswahl der informativen Listen und Portale aufgenommen Abgerufen von https de wikipedia org w index php title Liste der romischen Kaiser der Antike amp oldid 235848611