www.wikidata.de-de.nina.az
Matthaus Seutter 20 September 1678 in Augsburg Marz 1757 ebenda war ein deutscher Kartograf und Kupferstecher sowie Grunder der Druckerei und des Verlages Seutter Matthaus SeutterDie Hochfurstliche Residentz Frieden und Haupt Stadt Gotha H A Konig delineavit Augsburg Seutter o J kolorierter Kupferstich Delineatio pagi TiguriniKarte des Kanton Zurichs um 1750Africa jjuxta navigationes et observat recentissimas 1744 Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Werke 3 Literatur 4 WeblinksLeben BearbeitenGeboren als Sohn eines Goldschmieds begann Seutter nach 1697 eine Lehre bei Johann Baptist Homann in Nurnberg In seine Heimatstadt Augsburg zuruckgekehrt arbeitete er zunachst im Verlag von Jeremias Wolff 1663 1724 Er grundete um 1707 ein eigenes Unternehmen mit Druckerei und Verlag Dort produzierte er in grosser Zahl Landkarten Stadtplane genealogische Schaubilder und andere Motive Zudem brachte er ein Globuspaar Erd und Himmelsglobus heraus Indem er das Erfolgskonzept seines Lehrmeisters Homann kopierte stieg er schon bald zu dessen grosstem Konkurrenten auf Bei Seutter erschienen allerdings nur wenige Originalkarten was sicherlich auch daran lag dass Augsburg zur damaligen Zeit weder Universitat noch mathematisch naturwissenschaftliches Umfeld besass Viele seiner Karten sind vielmehr buchstablich von den Vorlagen anderer Kartographen abgekupfert also Kopien Allenfalls in der kunstlerischen Ausgestaltung mit uppig barocken Kartuschen und allegorischen Szenerien wichen sie von den Vorlagen ab Seutter stach seine Karten zunachst selbst in spateren Jahren wurde er u a von seinen Sohnen Georg Matthaus und Albrecht Carl sowie von Tobias Conrad Lotter unterstutzt fur die dekorativen Elemente wurden Augsburger Kunstler wie Martin Gottfried Crophius 1717 1765 Melchior Rhein oder Gottfried Rogg 1669 1742 herangezogen In Seutters Werkstatt entstanden rund 400 grossformatige und mehr als 60 kleinformatige Kupferstiche Ab 1720 fasste Seutter seine Karten auch in Atlanten mit unterschiedlichen Titeln zusammen die von anfangs 20 Karten Atlas Compendiosus auf schliesslich uber 300 Karten Atlas Novus Grosser Atlas anwuchsen Seine kleinformatigen Karten konnten einzeln in Pappschubern oder als Sammelausgabe Atlas Minor ab ca 1745 erworben werden Wie vor ihm bereits Homann erhielt auch Seutter 1731 32 von Kaiser Karl VI den schonen aber bedeutungslosen Titel Sacrae Caesareae Maiestatis Geographus das heisst kaiserlicher Geograph auf den Karten abgekurzt S C Maj Geogr oder SCMG Ausserdem wurde ihm 1741 ein kaiserliches Druckprivileg verliehen das jedoch nur fur den schwabischen und oberrheinischen Reichskreis sowie fur den Bereich frankischen Rechts galt Johann Adam Riediger liess unter dem Titel Tabulae Principatus Brandenburgico Culmbacensis sive Baruthini pars superior bei Seutter stechen und in Augsburg veroffentlichen Die Entwurfe aus dem Nachlass von Riediger gingen in den Besitz Seutter und spater an seinen Schwiegersohn Tobias Conrad Lotter uber Nach Seutters Tod im Jahr 1757 fuhrte sein Sohn Albrecht Carl 1722 1762 die Firma alleine weiter Er uberlebte seinen Vater aber nur um 5 Jahre Seine Witwe verkaufte den Verlag daraufhin jeweils etwa zur Halfte an Matthaus Seutters Schwiegersohn Tobias Conrad Lotter und den ebenfalls nahe verwandten Kunstverleger Johann Michael Probst 1727 1776 Sie ersetzten auf dem Grossteil des 1762 erworbenen Kartenbestandes Seutters Namen durch den eigenen Werke BearbeitenTafel in welcher alle gehorige Werck zeuge zur Kriegs Kunst Vestungs bau und Artillerie zu Belagerung der Staette und Schlosser in Feld Schlachten Heer Lager und Lager Plaetzen auch allerley Schiff und See Materialien vorgestellt werden Augspurg circa 1710 Digitalisat Imperium Romano Germanicum in suos Circulos Electorat us Et Status Summa cura et Studio divisum aeri insculpt et venale prostans apud Matth Seutter S C M Geogr Aug Vind vor 1724 Digitalisat Marchionatus Brandenburgensis Ducatus Pomeraniae et Ducatus Mecklenburgicus Augustan ca 1730 Digitalisat Mappa Geographica Regnum Bohemiae Aug ustae Vindelicorum circa 1730 Digitalisat Bohemia Regnum juxta XII Circulos divisum cum Comitatu Glacensi et ditione Egrana nec non confirnibus Provinciis in mappa Geographica accuratissime delineatum per Matthaeum Seutter Sac Caes Maj Geographum Aug Vind um 1730 bis 1750 Digitalisat Nova et exactissima Geographica Delineatio Insulae Corfu seu Corsulae Augustae Vindeli corum zwischen 1730 1760 Digitalisat Cursus Padi per Longobardiam A Fonte Usque Ad Ostia Augustanum zwischen 1730 und 1760 Digitalisat Flaggen aller Seefahrenden Potenzen und Nationen in der gantzen Welt Augspurg zwischen 1730 und 1760 Digitalisat Circulus Suevicus Aug ustae Vindelicorum circa 1735 Digitalisat Architecturae Militaris Synopsis sive accuratus Prospectus hodiernae Artis ac Rationis Muniendi Augustae Vindelicor ca 1735 Digitalisat Nova Et Exactissima Totius Italiae Sardiniae et Corsicae Delineatio Opera et Impensis Matth Seutteri S C M Geogr Cum Gratia et Privil S R I Vicariatus in partibus Rheni Sueviae et Juris Franconici Aug ustae V indelicorum um 1740 Digitalisat Mare Mediterraneum Augustani um 1740 Digitalisat Carte Des Isles De Maiorque Minorque Et D Yvice gravee par Matthieu Seutter Geographe De S M Imper Et Cathol a Augsburg um 1740 Digitalisat Martis Area et Alea per Tractum Rheni Mosellae ac Mosae in qua per plurimos annorum tractus variante eventu saepius certatum Curatissime designata caelo et studio Matthaei Seutteri S C M Geogr Aug ustae V indelicorum ca 1740 Digitalisat Moravia Marchionatus In Sex Circulos Divisus Augustano circa 1740 Digitalisat Mappae Imperii Moscovitici pars Septentrionalis adornata per Guillielmum de l Isle Membrum Academiae Regalis Scientiarum et celeberr Reg Galliae Geographum nunc vero aeri incisa et venalis exposita a Matth Seutter S Caes M Geogr Cum Gratia et Privil S R I Vicariat us in partib us Rheni Sveviae et Iuris Franconici Aug ustae Vindelicorum circa 1740 Digitalisat Nova et accuratissima Ducatus Wurtenbergici cum Territoriis conterminis Designatio Cum Gratia et Privil S R I Vicariat in partib Rheni Sveviae et Iuris Franconici cura et sumtibus Matthaei Seutteri Augsburg Matthaeus Seutter zwischen 1740 u 1756 Digitalisierte Ausgabe der Universitats und Landesbibliothek Dusseldorf Le royaume de France A Augsbourg zwischen 1740 und 1760 Digitalisat Alsatia Landgraviatus cum utroque Marchionatu Badensi Sundgovia Brisgovia magno tractu Herciniae Silvae et ditione IV Urbium Silvestrium Cu Grat et Pr S R I Vicariatus in partibus Rheni Sveviae et Iuris Franconici Cura et Sumtibus Matth Seutteri Digitalisierte Ausgabe Ducatus Mutinensis Regiensis Et Carpiensis cum magna Provinciarum conterminarum parte Cum Priv S Vic in part Rheni Suev et Franc Iuris Singulari studio aeri incidit et excudit Matthaeus Seutter Albrecht Carl Seutter del et sculpsit Digitalisierte Ausgabe Delineatio pagi Tigurini ex observationibus recentissimis et accuratissimis accedit seorsim in tabella Dominium Saxet Forsteck sculpsit et excudit Matth Seutter Germania Augustiniana exhibens Provincias Ord Fr Fr Eremit S Augustini una cum Monasteriis et Residentiis ad Assistentiam Generalem utriusque Germaniae Bohemiae Moraviae Poloniae Hungariae et Hyberniae pertinentibus Digitalisierte Ausgabe Synopsis Plagae Septemtrionalis sive Sueciae Daniae et Norwegiae Regn zwischen 1740 u 1756 Digitalisat Germaniae Inferioris sive Belgii Pars Meridionalis exhibens X Provincias Catholic Cum Privil S R I Vicariatus recentissime et curatissime in lucem edita per M Seutter Digitalisierte Ausgabe Circulus Franconicus in quo continentur Episcopat Wurtzburgensis Bambergensis et Aichstadiensis Status Equitum Teutonicorum Baronatus Sinsheim Territor Norimbergensis Augsburg 1750 Digitalisierte Ausgabe Ducatus Mediolanensis cum adjacentibus Principat Et Dominiis accuratissime delineatus cura et sumtibus Matthaei Seuteri S C M Geogr Augustani um 1750 Digitalisat Circulus Westphalicus in suas provincias et ditiones accurate distinctus et recentissime delineat us Augsburg 1730 Digitalisierte Ausgabe Historia Imperii Romano Germanici Cum Gratia et Privil S R I Vicariatus in part Rheni Sueviae et Iuris Franconici nec non finitimarum Regionum in Mappa exhibita ac aeri incisa a Matthaeo Seutter Digitalisierte Ausgabe Novissima et accuratissima Delineatio Status Ecclesiae et Magni Ducatus Hetruriae Cum Gratia et Privil S R I Vicariatus in partib Rheni Sveviae et Iuris Franconici publici iuris facta per Matth Seutter Digitalisierte Ausgabe Digitalisat Les Routes Exactes Des Postes Du Royaume De France Cum Gratia et Privilegio Sac Caes Mai Matth Seutter excud Digitalisierte Ausgabe Saxoniae Inferioris Circulus iuxta Principatus et Status suos accurate delineatus Cum Gratia et Privil S R I Vicariatus in partibus Rheni Sveviae et Iuris Franconici Digitalisierte Ausgabe Imperium Romano Germanicum in suos Circulos Electoratus et Status summa cura et studio divisum Augustae Vindel Seutter 1725 Digitalisierte Ausgabe Gallia Concinnata ad magnum numerum mapparum particularium manu scriptarum vel impressarum iuxta genuinum situm locorum et collatarum cum Itinerariis veteribus et recentioribus Zwischen 1730 u 1760 Digitalisierte Ausgabe Europa Religionis Christianae Morum Et Pacis Ac Belli Artium Cultu Omnium Terrarum Orbis Partium Praestantiss Augustae Vindelicorum ca 1730 Digitalisierte Ausgabe Ulma memorabilis ac permunita libera Imperii Civitas ad Danubiem ubi Ilera et Blauus ei miscentur Augustae Vindel Augsburg zwischen 1730 u 1760 Digitalisierte Ausgabe Regio Canaan Seu Terra Promissionis Postea Iudaea Vel Palaestina Nominata Hodie Terra Sancta Vocata Augusta e Vindelicorum circa 1735 Digitalisat L eveche et l etat de Liege Augsbourg zwischen 1740 und 1760 Digitalisat Novissima et Accuratior Tabella Magni Ducatus Hetruriae Aug ustae Vindel icorum nach 1741 Digitalisat Mappa Geographica in qua Ducatus Lotharingiae Et Barr ut et Episcopatuum Metens Tullens Verdunens Territoria Tractusque Finitimi in suos quique ditiones disterminati sistuntur accuratissime designati per Matth Seutter S C M Geogr Aug ustae Vind elicorum nach 1745 Digitalisat Karte der Schonburgischen Herrschaften Dynastiae Comitat Schoenburgici Penig Remissa Rochsburg Wechselburg In clientela Elect Saxon Glaucha Hartenstein Lichtenst Stein Waldenburg ca 1750 Digitalisierte Ausgabe S acri R omani I mperii Principat us et Archiepiscopatus Salisburgensis mappa Geographica Aug ustae Vind elicorum circa 1750 Digitalisat Archiepiscopatus et Electoratus Moguntinus ut et Comitatus Uterq Catimelibocens Wertheimensis Erpacens aliaeq insertae et confines Regiones Aug ca 1750 Digitalisat Stiria Ducatus juxta recentissimas observationes et accuratissimas mappas commoda hac forma aeri insculptus et usui publico destinatus per Matth Seutter S C M Geogr Aug ustae Vind elicorum vor 1757 Digitalisat Tabula Geographica in qua integri Ducatus Mediolanensis et Mantuanus item Ditio Veneta et Comitatus Tyrolensis cum Episcopatibus Tridentino et Brixensi atque Superiorib us Provinciis Austriacis eo pertinentib us accurata delineatione exhibent Augsburg vor 1757 Digitalisat Siciliae Regnum Aug ustae Vind elicorum vor 1757 Digitalisat Provincia Gallis La Provence Dicta Augustani vor 1757 Digitalisat Portugalliae Et Algarbiae Regna cum confinibus Hispaniae Provinc Aug vor 1757 Digitalisat Novissima et accuratissima Regnorum Hispaniae et Portugalliae Mappa Geographica Cura et sumtibus Matthaei Seutteri S Caes Et Reg Cathol Maj Geogr Augustae Vindel icorum vor 1757 Digitalisat Dominium Venetum cum adjacentibus Mediolan ensi Mantuano Mutinensi Mirandolano Parmensi Placentino Ducatibus nova Delineatio ob oculos positum a Matth Seuttero S C M G Aug ustae V indelicorum vor 1757 Digitalisat Imperii Moscovitici pars Australis in lucem edita per Guillielmum de L Isle celeberr Regis Galliae Geographum nunc excusa et venalis exposita per Matthaeum Seutter S C M G Augustae Vindelic orum vor 1757 Digitalisat Nova et accuratissima Ducatus Wurtenbergici Aug Vindel 1792 Digitalisat Poloniae Regnum Ut Et Magni Ducatus Lithuaniae Accuratiss Delineatione Repraesentat Opera Et Studio Matth Seutteri Sac Caes Mai Geogr Aug ustae Vindelicorum 18 Jahrhundert Digitalisat Les Routes Exactes Des Postes Du Royaume De France a Augsbourg ca Mitte des 18 Jh Digitalisat Nova Et Accurata Ducatus Cliviae Et Comitatus Marchiae Cum Finitimis Provinciis Delineatio Augustae Vindelicor ca Mitte des 18 Jh Digitalisat Postarum seu Cursorum Publicorum diverticula et mansiones per Germaniam et Confin Provincias opera et manu M Seutteri S C M Geogr Aug Vind 18 Jh Digitalisat Literatur BearbeitenChristian Sandler Seutter Matthaus In Allgemeine Deutsche Biographie ADB Band 34 Duncker amp Humblot Leipzig 1892 S 70 72 Christian Sandler Matthaus Seutter und seine Landkarten in Mitteilungen des Vereins fur Erdkunde zu Leipzig 1894 Nr 1 S 1 38 Digitalisat Peter H Meurer Das Druckprivileg fur Matthaus Seutter In Cartographica Helvetica Heft 8 1993 S 32 36 doi 10 5169 seals 5360 Michael Ritter Die Augsburger Landkartenverlage Seutter Lotter und Probst In Cartographica Helvetica Heft 25 2002 S 2 10 doi 10 5169 seals 13368 Michael Ritter Seutter Matthaus In Neue Deutsche Biographie NDB Band 24 Duncker amp Humblot Berlin 2010 ISBN 978 3 428 11205 0 S 285 f Digitalisat Michael Ritter Hilfsmittel zu Datierung von Karten der Augsburger Verlage Seutter Lotter und Probst In Kurt Brunner und Thomas Horst Hrsg 15 Kartographiehistorisches Colloquium Munchen 2 4 September 2010 Vortrage Berichte Posterbeitrage Bonn 2012 S 247 254 Weblinks Bearbeiten nbsp Commons Matthaus Seutter Sammlung von Bildern Videos und Audiodateien Literatur von und uber Matthaus Seutter im Katalog der Deutschen Nationalbibliothek Werke von und uber Matthaus Seutter in der Deutschen Digitalen Bibliothek DNB Informationen uber Matthaus Seutter Ortsbild Gotha Friedenstein ca 20 Landkarten von SeutterNormdaten Person GND 118613537 lobid OGND AKS LCCN n83052694 VIAF 19982225 Wikipedia Personensuche PersonendatenNAME Seutter MatthausALTERNATIVNAMEN Seutter MatthiasKURZBESCHREIBUNG deutscher Kartograf und Kupferstecher sowie Grunder der Druckerei und des Verlages SeutterGEBURTSDATUM 20 September 1678GEBURTSORT AugsburgSTERBEDATUM Marz 1757STERBEORT Augsburg Abgerufen von https de wikipedia org w index php title Matthaus Seutter amp oldid 239506594