www.wikidata.de-de.nina.az
Johannes Matthias Schrant der Altere auch Jan Mathijs Schrant 24 Marz 1783 in Amsterdam 5 April 1866 in Vreewijk bei Leiden war ein niederlandischer katholischer Theologe Rhetoriker und Literaturwissenschaftler Johannes Matthis Schrant der Altere Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Werke Auswahl 3 Literatur 4 Weblinks 5 EinzelnachweiseLeben BearbeitenDer Sohn des aus Loningen bei Oldenburg stammenden Mobelschreiners Rudolph Schrant und dessen Frau der aus Amsterdam stammenden Joanna Stapper hatte 1801 das Athenaeum Illustre Amsterdam besucht Nachdem er 1803 das grosse theologische Seminar in Warmond frequentiert hatte wurde er am 28 Marz 1806 durch den einstigen Bischof von Roermond Jean Baptiste Robert van Velde de Melroy et Sart Bomal 1743 1824 zum Priester geweiht Danach wirkte er als Kaplan an der Pfarrei St Anna in Amsterdam wo er sich als Mitarbeiter der Zeitschrift Vermischtes fur romisch katholische Katholiken und Kanzelprediger einen Namen machte Dabei missbilligte der altere Klerus seine Predigten im Sinne der Aufklarung und seine Vorstellungen zu den Beziehungen der gallischen Kirche zum Staat 1808 erschien in Amsterdam sein Schulbuch Het Leven van Jesus welches sich an alle christlich gesinnten Leser wendete 1811 wurde er Pfarrer in Bovenkarspel Obwohl er im selben Jahr wegen eines Fehlers der kaiserlichen Buchzensurbehorde kurze Zeit lang inhaftiert wurde veroffentlichte er 1817 seine Bearbeitung Fenelon s gesprekken over de welsprekendheid Fenelons Gesprache uber die Rhetorik Diese Arbeit brachte ihm 1817 eine Berufung als Professor der niederlandischen Sprache und Rhetorik an der Universitat Gent ein welches Amt er am 8 Januar 1819 mit der Einfuhrungsrede het aanbevelingswaardige der Nederlandsche taal zoo om haar zelve als om hare voortbrengselen Das empfehlenswerte der niederlandischen Sprache um ihrer selbst wie um ihre Schaffung ubernahm In Gent war er auch 1820 21 Rektor der Hochschule welches Amt er am 4 Oktober 1821 mit der Rede de patrii sermonis studio juris consultis quam maxime commendando Gent 1821 niederlegte Hier hatte er einige Querelen zu ertragen So wurde eine Neuauflage seines Leven van Jesus auf den Index gesetzt und nach der Belgischen Revolution 1830 musste er aus seinem Amt weichen Nach einem halben Jahr in Den Haag erhielt er am 14 Marz 1831 einen Ruf als Professor der reflektierenden Philosophie und Literatur mit dem Lehrauftrag fur niederlandische Literatur an der Universitat Leiden Diese Aufgabe ubernahm er am 3 Juni 1831 mit der Rede over de hulpmiddelen tot welsprekendheid bij de Oude en Nieuwe Volkeren 1832 erhielt er dort durch den Senat der Hochschule die Ehrendoktorwurde der Philosophie In Leiden beteiligte er sich ebenfalls an den organisatorischen Aufgaben der Hochschule und war 1843 44 Rektor der Alma Mater Diese Aufgabe legte er am 8 Februar 1844 mit der Rede de Arminio Cheruscorum et de Claudio Civili Batavorum ducibus inter se comparatis Leiden 1844 nieder 1843 unterrichtete er zudem niederlandische Geschichte und nachdem Matthijs Siegenbeek emeritiert wurde erhielt er am 7 Januar 1845 den Lehrauftrag fur niederlandische Sprache Literatur und Geschichte 1819 wurde er Grundungsmitglied der Gesellschaft der niederlandischen Sprache und Literatur in Gent niederlandisch Gendsche Maatschappij van Nederlandsche Taal en Letterkunde 1 im selben Jahr wurde er Mitglied der Gesellschaft der niederlandischen Literatur in Leiden niederlandisch Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde van Leiden sowie korrespondierendes Mitglied des Instituts der niederlandischen Wissenschaften in Amsterdam und 1815 Ritter des Ordens vom niederlandischen Lowen Schrant war eine jener Personen welche die Niederlandistik in ihren Kinderschuhen begleitete wo diese noch von der Literatur und Geschichtsdarstellung dominiert war Denn zu seiner Zeit musste erst die wissenschaftliche Sprachforschung der Niederlande entwickelt werden Weitaus nutzlicher galt die Literaturwissenschaft und Rhetorik damals fur die Ausbildung von Rechtsanwalten und Theologen Seine Schriften die sich mit durchaus mit theologischen historischen und literaturhistorischen Themen beschaftigen stehen in diesem Kontext Im Marz 1853 wurde er emeritiert zog sich auf seinen Altersruhesitz Vreewijk zuruck und starb dort Schrant wurden auch andere Ehrungen zu teil 1863 zu seinem achtzigsten Geburtstag erschien eine Gedenkmunze die sein Profil tragt 1971 wurde in Gent eine Strasse nach ihm benannt Werke Auswahl BearbeitenReis naar Frankrijk door zijne Heiligheid Pius VII bij gelegenheid van de plegtige zitting en krooning hunner keizerlijke Majesteiten Uit het Fransch vrij vertaald en met Aanteekeningen vermeerderd Amsterdam 1807 Leven van Jesus een geschenk voor de jeugd Amsterdam 1808 3 Aufl 1824 Gebed des Heeren voor kinderen in hunne taal en naar hunne bevatting Amsterdam 1809 Verkort Lees en Gebedenboek voor katholijke Christenen Amsterdam 1810 erneute Auflage unter dem Titel Klein Gebedenboek enz Zalt Bommel 1825 De Navolging van Jesus Christus in vier boeken uit het Latijn op nieuw vertaald met inleidingen aanteekeningen en gebeden vermeerderd Amsterdam 1811 De gelukkige verlossing van zijne Heiligheid Pius VII godsdienstig gevierd in eene Leerrede uitgesproken binnen s Gravenhage den 19den van Zomermaand 1814 Den Haag 1814 De waardige herder geschetst naar aanleiding van Coloss IV 12 13 Leerrede enz Amsterdam 1816 Uitgelezene Gedachten bijeenverzameld uit het werk de Navolging van J C Amsterdam 1814 Gezondheidslessen en regelen voor den kinderlijken leeftijd Leid 1816 auch ins franzosische ubersetzt Fenelons Gesprekken over de welsprekendheid in het algemeen en over die van den kansel in het bijzonder gevolgd van een uittreksel uit deszelfs brief aan de Fransche Hoogeschool tot hetzelfde onderwerp betrekkelijk Uit het Fr met Aanteekeningen Amsterdam und Zalt Bommel 1817 2 Aufl Zalt Bommel 1829 Aan de bewoners van Zuidelijk Frankrijk Den Haag 1816 Redev over het aanbevelingswaardige der Nederl Taal enz Gent 1818 Ontdekking van het Graf van den Graaf van Egmond Gent 1819 Hartelijke uitboezemingen tot Jezus Christus Gent 1819 2 Aufl Zalt Bommel 1827 Devotions envers Jesus Christ Gent 1819 Zedekundige schoonheden getrokken uit het Boek de navolging vun J G Gent 1818 2 Aufl Zalt Bommel 1827 Reflexions d Ire Cathn Gent 1821 Kort overzicht van de Geschiedenis der Nederlanden Gent 1823 auch ins franzosische ubersetzt Sailers Overdenkingen over het lijden en sterven van Jezus Christus zijne opstanding hemelvaart en het pinksterfeest Zalt Bommel 1825 Bijzonderheden uit het Leven van Jezus Schoolboek Zalt Bommel 1825 2 Aufl 1837 Beknopte natuur en staatk beschrijving der Nederlanden Gent 1826 Beautes morales tirees du Livre de l Imitation Zalt Bommel 1827 Bloemkorfje voor jonge lieden Gent 1828 Het Leven van Jesus verdedigd tegen de zoogenaamde aanmerkingen eenes naamloozen schotschrijvers Amsterdam 1809 Lofrede op Godfried van Bouillon met Aanteekeningen Bijlagen en Platen Gent 1826 Het oproer te Antiochie en deszelfs afloop of het vermogen van de Godsdienst Gent 1829 De Gramschap in drie boeken een Latijnsch en Vlaamsch Lierdicht door Livinus de Meijer op nieuw uitgegeven met Aanteekeningen Gent 1827 Proeven van Nederlandsche Dichtkunde en van Nederl Prozastijl Gent 1827 1829 2 Bde Redevoeringen en Verhandelingen Gent 1829 Leiden 1845 Uitgelezene Dichtstukken van Justus de Harduyn op nieuw uitgegeven met Aanteekeningen Zalt Bommel 1830 De opstand en afval der Belgen getoetst aan den geest des Christendoms door een R C Priester Leiden 1831 Redevoering over den waren volksroem Leiden 1834 Brief van Prof J M Schrant betrekkelijk de Recensie voorkomende in den Recensent ook der Recensenten Dl XXVII Den Haag 1835 Bloemlezing uit de Christel Oudheid Leiden 1836 Joannes de Boetgezant door J van den Vondel met Aanteekeningen enz Leiden 1840 Over de voordragt des Redenaars of over de uitspraak en het gebaar naar het Fr met Aanteekeningen Leiden 1845 Zedespiegel Zalt Bommel 1841 Le Livre des Rois et des Grands extrait de Massillon Leiden 1841 Le Livre d Or extrait du Livre de l Imitation Leiden 1842 Regelen betrekkelijk de Voordragt des Redenaars Leiden 1845 Keur van Paarlen verzameld bij J van den Vondel met ophelderingen Leiden 1846 Uittreksels uit Hoofts Nederlandsche Historien Leiden 1846 Geschiedenis des Vaderlands voor de scholen Dordrecht 1848 Kanselredenen over de Gelijkenis van den Verloren Zoon Leiden 1849 Hoofdregelen betreffende stijl en welsprekendheid Leiden 1849 2 Aufl 1856 De Kimbren en hunne lotgevallen Leiden 1850 Oud Nederlandsch Rijm en Onrijm Leiden 1851 De waarheid van het Christendom betoogd uit de bekeering van den Apostel Paulus door George Lord Lyksleton Lid van het Britsche Parlement op nieuw uitgegeven Leiden 1852 J van Vondels Gijsbrecht van Aemstel treurspel met Aanteekeningen Leiden 1851 J van Vondel s Lucifer treurspel met Aanteekeningen enz Dordrecht 1856 Caji Cornelii Taciti Germania Leiden 1855 Athanasia of de gronden van mijn geloof aan eene voortduring na dit leven Leiden 1857 Bloemlezing uit de Schriften des Nieuwen Verbonds Leiden 1865Literatur BearbeitenL J Rogier SCHRANT Johannes Matthias In Petrus Johannes Blok Philipp Christiaan Molhuysen Hrsg Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek Teil 9 N Israel Amsterdam 1974 Sp 1003 1005 niederlandisch knaw nl dbnl org Erstausgabe A W Sijthoff Leiden 1933 unveranderter Nachdruck Abraham Jacob van der Aa Biographisch Woordenboek der Nederlanden Verlag J J van Brederode Haarlem 1874 Bd 17 Teil 1 S 480 online niederlandisch J T Bergman Levensberigt van J M Schrant In Handelingen der jaarlijksche algemeene vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden gehouden op den 5den October 1866 in het gebouw der Maatschappij tot Nut van t Algemeen te Leiden E J Brill Leiden 1866 S 231 f Online und Nalezingen op het levensberigt van den oud hoogleeraar J M Schrant toegevoegd aan de handelingen van 1866 In Handelingen der algemeene vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden gehouden aldaar den 17en Juni 1869 in het gebouw der Maatschappij tot Nut van t Algemeen E J Brill Leiden 1866 S 258 f Online A Deprez Schrant Johann Matthias In Nationaal Biografisch Woordenboek Paleis der Academien Brussel 1970 Sp 760 Anonym Schrant Johannes Matthias In Biografisch Woordenboek van Nederland 1780 1830 Online Ruben Tollet UIT LIEFDE VOOR DE TAAL 100 jaar Nederlandse taalkunde aan de universiteit van Gent Promotionsarbeit 2008 Online PDF Weblinks BearbeitenSchrant bei der Bibliothek der niederlandischen Literatur Schrant bei der koniglich niederlandischen Akademie der Wissenschaften KNAW Einzelnachweise Bearbeiten Sie ist ein Vorlaufer der Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en LetterkundeNormdaten Person GND 100265677 lobid OGND AKS LCCN no99074087 VIAF 34732314 Wikipedia Personensuche PersonendatenNAME Schrant der Altere Johannes MatthiasALTERNATIVNAMEN Schrant Jan Mathijs Schrant Johannes Matthias der AltereKURZBESCHREIBUNG niederlandischer katholischer Theologe Rhetoriker und LiteraturwissenschaftlerGEBURTSDATUM 24 Marz 1783GEBURTSORT AmsterdamSTERBEDATUM 5 April 1866STERBEORT Vreewijk bei Leiden Abgerufen von https de wikipedia org w index php title Johannes Matthias Schrant der Altere amp oldid 233324984